Plenaire vergadering van donderdag 15 juni 2023: het bezoek van de burgemeester van Teheran aan Brussel
Mondelinge vragen over het bezoek van de burgemeester van Teheran aan Brussel
Enkel het gesproken woord telt
Eerst en vooral wens ik eraan te herinneren dat staatssecretaris Pascal Smet bevoegd voor internationale betrekkingen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest de burgemeester van Teheran heeft uitgenodigd met een delegatie van 14 leden. De burgemeester moest volgens hem absoluut deelnemen aan de veertiende Metropolis World Summit van 12 tot 15 juni in Brussel.
Mijn administratie werd om advies gevraagd en heeft al in maart onderstreept "een dergelijk bezoek van officiële vertegenwoordigers van de stad Teheran, en bij uitbreiding van het Iraanse regime, in de huidige omstandigheden helemaal niet opportuun is. Het zou raadzaam zijn om deze 14 mensen van de stad Teheran niet uit te nodigen, noch door staatssecretaris Smet, noch door de SG (van Métropolis) Jordi Vaquer". Duidelijker hadden we niet kunnen zijn.
In mei kregen mijn diensten echter bericht van het kabinet van staatssecretaris Smets dat er toch 7 Iraanse steden waren uitgenodigd. U moet weten dat dit ook het geval was voor enkele Russische steden. Twee Russische vertegenwoordigers zijn trouwens in Brussel. Onze ambassade in Moskou heeft hen geen enkel visum afgeleverd.
Mijnheer Smet voert dus zijn internationale politiek door uit te nodigen en onze mening daarover maakt hem niets uit. Ter informatie, na onderzoek is gebleken dat deze personen houders zijn van een Schengenvisum dat door andere Lidstaten werd afgegeven.
Maar laat ons terugkeren naar de chronologische volgorde van wat er gebeurd is en de vraag die u stelt waarom Mijnheer Smet in de eerste plaats hen heeft uitgenodigd.
Op 10 mei liet staatssecretaris Smet me weten dat hij verplichtingen had tegenover de organisatoren van het evenement . Volgens hem was het absoluut noodzakelijk voor de uitstraling van het Brussels Gewest om alle grote steden te laten deelnemen. . De Staatssecretaris vroeg me uitdrukkelijk de uitnodigingen niet te blokkeren, wat het Brusselse evenement in gevaar zou brengen.
Op 16 mei schreef het kabinet Smet een brief aan het kabinet Asiel en Migratie. In deze brief werd voor enige soepelheid gepleit ten aanzien van de uitnodigingen van de Iraniërs en de Russen.
Vervolgens heeft onze ambassadeur in Teheran een brief ontvangen van staatssecretaris Smet. In deze brief vroeg hij de Belgische ambassade en haar consulaire afdeling om bijstand. Hij vroeg ook "om zo vriendelijk te zijn de procedures te vergemakkelijken en de vereiste visa af te geven aan diegenen die erom vroegen".
In een laatste uitwisseling tussen mijn kabinet en dat van de staatssecretaris op 8 juni, vroeg mijn kabinet "of de staatssecretaris nog steeds wilde dat de Iraanse delegatie zou komen".
Het antwoord was bevestigend: ik citeer: "Wij bevestigen dat de volledige delegatie uit Teheran '..., bij ons geregistreerd is en een visum mag ontvangen".
Inderdaad, de burgemeester van Teheran heeft een uitnodigingsbrief ontvangen. Deze brief begon met: “Honorable Mayor Zakrani, it’s our great honour to invite you...”
Mijn diensten hebben vervolgens de gebruikelijke controles uitgevoerd alvorens de visa af te geven, met name bij de Staatsveiligheid. Mijn diensten hebben ook contact opgenomen met de Dienst Vreemdelingenzaken, bij wie het kabinet Smet ook had gewezen op "het belang van de aanwezigheid van een delegatie van de stad Teheran, die een actieve rol speelt in Metropolis".
Mijn diensten hebben ook op voorhand gecontroleerd of deze personen niet onderworpen waren aan een reisverbod (travel ban) onder Europese sanctieregimes.
Tot slot hebben we op 9 juni het advies van het OCAD ontvangen. Het advies had betrekking op de dreiging bij een deelname van de burgemeester van Teheran aan de Metropolitan World Summit in Brussel. De dreiging werd als laag beoordeeld.
Nadat deze controles waren uitgevoerd, werden visums met territoriaal beperkte geldigheid afgegeven: dit zijn visa voor één enkele binnenkomst. Deze worden alleen afgegeven voor de duur van de top. Met deze visums kan men alleen binnen de staat die ze heeft afgegeven, reizen.
De deelstaten herinneren ons vaak aan het belang van hun internationale verantwoordelijkheden en van samenwerkingsfederalisme.
Deze bevoegdheden moet gepaard gaan met verantwoordelijkheidszin en een zekere maturiteit. Staatssecretaris Smet zichzelf horen rechtvaardigen door te zeggen dat hij de leden van deze delegatie niet heeft aangesproken en dat hij eigenlijk niet wilde dat ze kwamen, getuigt van een duidelijk gebrek aan verantwoordelijkheid en moed.
Want met de burgemeester van Teheran naast hem op de foto in het stadhuis van Brussel, had ik Staatssecretaris Smet liever de onderdrukking van de demonstraties in Teheran horen aanklagen. Ik had hem ook liever met de burgemeester van Teheran horen praten over de eerbiediging van de mensenrechten, in het bijzonder de vrouwenrechten, en de fundamentele vrijheden (zoals ik zelf al meermaals heb gedaan met mijn Iraanse collega). Dus misschien zou deze uitnodiging een ander doel hebben gediend dan het creëren van controverse en het bezoedelen van het imago van onze hoofdstad door dezelfde persoon die verondersteld wordt haar internationale reputatie te dienen.
Ik dank u.
