Plenaire vergadering van 10 december 2020: mondelinge vragen

Mondelinge vraag over de Brexit

Alleen het gesproken woord telt.

We bevinden ons in de eindfase, maar we hebben op dit moment nog geen uitzicht op een akkoord.

Volgens onze informatie, en jullie weten dat, zou er beslist zijn dat de onderhandelaars de onderhandelingen tot zondag zullen voortzetten.

Er zijn nog steeds drie struikelblokken zijn, namelijk:

De Level playing field;
Het mechanisme voor geschillenbeslechting;
En de visserij.

Indien er geen akkoord komt, zullen er voor het verkeer van personen belangrijke gevolgen zijn.

In termen van het verkeer van personen zou een no deal ten minste 3 soorten gevolgen hebben:

Belgen die naar het Verenigd Koninkrijk reizen voor een vakantie of een kort verblijf na 31/12/2020 kunnen dit in principe voor maximaal 3 maanden doen zonder visumplicht.
Belgen die al in het Verenigd Koninkrijk wonen en die kunnen bewijzen dat zij er 5 jaar ononderbroken hebben verbleven, kunnen zich beroepen op de terugtrekkingsovereenkomst en vóór 30 juni 2021 de “settled status” aanvragen om na die datum in het Verenigd Koninkrijk te kunnen blijven wonen.
En de personen die er na 31/12/2020 willen verblijven, zullen moeten voldoen aan de specifieke vereisten van de Britse Immigratiewet, die vanaf 1 januari 2021 van toepassing zal zijn.

Hiernaast is er de kwestie en de gevolgen van de visserij.

Als er geen akkoord wordt bereikt, verliezen de Belgische vissersboten het recht om in de Britse wateren te vissen, die weer soeverein zullen worden.
De vissersvloot in België bestaat uit ongeveer 60 schepen, met ongeveer 400 vissers en een grotere verwerkende industrie die zorgt voor ongeveer 2.500 voltijdse banen.
De verkoopwaarde van visserijproducten bedraagt ongeveer 40 miljoen euro per jaar.

Maar de impact van een Brexit zonder akkoord zou zeer zwaar zijn voor deze industrie, waarvan de helft van de vangst, en dus de helft van de waarde, in de Britse wateren wordt gerealiseerd.

Ook was er de vraag over de ‘Brexit Adjustment Reserve’. Jullie weten dat België en de deelstaten gestreden hebben voor de totstandkoming van dit ‘fonds’ van 5 miljard.

We hebben aan de Europese Commissie gevraagd om de details van het Brexit Adjustment Reserve’ te vernemen, want het is duidelijk dat we op basis van de details zullen kunnen uitmaken of België en de meest getroffen landen door een no-deal Brexit van dit ‘Brexit Adjustment Reserve’ zullen kunnen genieten.

We hebben de teksten nog steeds niet, wat een belemmering is maar we kunnen begrijpen dat de Europese Commissie eerst de inhoud van een deal of een no-deal wenst af te wachten alvorens de teksten af te ronden.

Wat zeker is, is dat elke keer als België tussenkomt, en dat heb ik dinsdag in de Raad Algemene Zaken gedaan, toen ik opnieuw over deze “Brexit Adjustment Reserve” sprak steeds benadruk dat het de landen zijn die het hardst getroffen zijn, die moeten profiteren van deze “Brexit Adjustment Reserve”, eerste punt. Het tweede punt is dat ook het bijzondere karakter van het Belgisch economisch netwerk, d.w.z. het belang van de KMO's, wordt benadrukt.

Wat is ‘the way forward’? De vraag is dus of we dit akkoord het koste wat het kost moeten afronden.

Ik ben van mening om Michel Barnier te parafraseren die zelf Pierre Mendès citeerde dat de toekomst nooit mag worden opgeofferd aan het heden.

Het is één minuut voor twaalf, natuurlijk. Maar we moeten ons geduldig, constructief en vastberaden blijven opstellen en de tijd nemen die nodig is om een goed akkoord te sluiten, want onze gemeenschappelijke toekomst met de Britten staat op het spel.

Ik sluit overigens niet uit dat we misschien zelf een periode zonder akkoord moeten overwegen.

Maar het is technisch gezien natuurlijk mogelijk om na een overgangsperiode een handelsovereenkomst te sluiten met het Verenigd Koninkrijk als dat nodig is en als daar aan beide kanten de wil voor bestaat.

Natuurlijk heb ik nog steeds vertrouwen. We hebben tot zondag de tijd om te zien welke akkoorden nog bereikt kunnen worden. Ik herinner u eraan dat er drie struikelblokken zijn. Er zijn echter al enkele ontwikkelingen mogelijk inzake deze drie struikelblokken. De partijen uiten zich sterk in het openbaar. Dit is niet ongebruikelijk tijdens onderhandelingen. We hebben nog tot zondag, ik weet dat iedereen zegt: "de deadlines worden elke keer uitgesteld".

Maar ik heb liever dat de deadlines worden verschoven dan dat we een slecht akkoord krijgen. Ik behoud mijn vertrouwen in de onderhandelaars.

Natuurlijk hebben we dinsdag ook heel sterk opgeroepen tot het instellen van noodprocedures, want we moeten tegen onszelf kunnen zeggen dat we klaar zijn voor een no-deal. En uiteraard zal dit gevolgen hebben, zoals het nu al het geval is, voor de energievoorziening, het transport en de sociale zekerheid. We moeten dus heel snel in deze richting gaan, iets wat ik dinsdag tijdens de Raad Algemene Zaken nog eens heb herhaald.

Dank u wel.

Mondelinge vraag over de oproep van de VN-rapporteur voor de vrijlating van Julian Assange

Alleen het gesproken woord telt.

De speciale VN-rapporteur inzake foltering heeft een verklaring afgelegd waarin hij de eenzame opsluiting van Julian Assange gelijkstelt met willekeurige opsluiting, maar ook met foltering en andere wrede, onmenselijke of onterende behandeling.

Julian Assange is een Australisch staatsburger. De verklaring van de speciale rapporteur van de VN is gericht aan de Britse autoriteiten. Het is uiteraard aan hen om er in eerste instantie op te reageren.

Het Verenigd Koninkrijk, waar Julian Assange wordt vastgehouden, is een democratisch land dat de beginselen van de rechtsstaat eerbiedigt. Het heeft een onafhankelijke rechterlijke macht. Zij beschikt over de nodige interne controles om het recht op een eerlijk proces te waarborgen.

Wij mogen niet ontkennen dat een eenzame opsluiting een bijzonder harde maatregel is, met mogelijke gevolgen voor de gezondheid op lange termijn - in het bijzonder de geestelijke gezondheid - van de gedetineerde.

Er bestaan verschillende multilaterale mechanismen om dit geval - ik zeg niet graag ‘dit geval’ omdat we het over een persoon en een leven hebben - zoals dat van Julian Assange aan te pakken.

Het Verenigd Koninkrijk is een lidstaat van de Raad van Europa en als zodanig partij bij het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens. De Raad van Europa beschikt over doeltreffende mechanismen om de eerbiediging van de fundamentele rechten en vrijheden, met inbegrip van de detentieomstandigheden, te waarborgen en te controleren.

De Raad van Europa heeft met name een platform om de bescherming van de journalistiek en de veiligheid van journalisten te versterken. De situatie van Julian Assange was het onderwerp van een waarschuwing van de Europese Federatie van Journalisten.

Het Verenigd Koninkrijk is ook partij bij het Verdrag tegen foltering en andere wrede, onmenselijke of onterende behandeling of bestraffing. De staten die partij zijn, moeten regelmatig verslag uitbrengen aan het Comité tegen foltering. Het Verenigd Koninkrijk heeft de bevoegdheid van het Comité tegen foltering om individuele klachten te ontvangen, erkend; ook dit behoort tot de mogelijkheden.

België zet zich op verschillende fora in voor de bescherming van klokkenluiders. Ik ben me bewust van het onderscheid tussen klokkenluiders en journalisten, en u zult opmerken dat ik dit onderwerp ook heb aangesneden.

Tot op heden heeft België nog niet gesproken met het Verenigd Koninkrijk of de Verenigde Staten, die in deze zaak een uitleveringsverzoek hebben ingediend.

Maar ik sluit deze mogelijkheid niet uit tijdens toekomstige bilaterale contacten, die wij uiteraard met het Verenigd Koninkrijk zullen hebben, omdat, zoals u weet, de kwestie van de Brexit ook een belangrijk onderwerp zal zijn dat ik snel wil behandelen.

Mevrouw de Voorzitter, zoals u al zei, is dit inderdaad de Internationale Dag van de Mensenrechten. Ik herhaal dat België zich inzet voor de eerbiediging van de mensenrechten en in het bijzonder voor de vrouwen en mannen wier mensenrechten in de wereld niet worden geëerbiedigd, of zij nu in de gevangenis zitten of niet.

Ik dank u.