Speciale Zitting van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties tegen Corruptie 2-4 juni 2021
- Vrije vertaling -
Mijnheer de voorzitter,
Excellenties,
Dames en heren,
België is verheugd hier aanwezig te zijn als staat die sedert 2008 partij is bij het Verdrag van de Verenigde Naties tegen Corruptie, en bevestigt hiermee zijn engagement op mondiaal niveau tegen praktijken die een ernstige bedreiging vormen voor het functioneren van staten en die de verwezenlijking van de duurzame ontwikkelingsdoelen ondermijnen.
België zet zich al lang in voor de verdediging van de waarden die alle EU-lidstaten gemeen hebben, waarbij de eerbiediging van de rechtsstaat een absolute prioriteit is. Het Europees rechtsstaatmechanisme berust op vier fundamentele pijlers: het rechtsstelsel, het anticorruptiekader, het pluralisme van de media en de andere institutionele machten en tegenmachten.
Er zijn vele mechanismen om de bestrijding van corruptie op te volgen. Laten we niet vergeten dat ons land lid is van de GRECO sinds de oprichting ervan in 1999, en ook van de OESO-werkgroep tegen transnationale corruptie sinds de oprichting ervan in 1999.
Deze internationale evaluatiemechanismen verplichten ons ertoe de verdragen naar behoren ten uitvoer te leggen en ons rechtskader regelmatig aan te passen.
Vandaag richt de strijd tegen corruptie zich op de onrechtmatige activiteiten van ondernemingen, ambtenaren en individuen. Ik wil het belang benadrukken van een alomvattende preventieve aanpak van corruptie. Elke verandering begint bij de opvoeding: het is van het grootste belang een besef van ethiek en integriteit bij te brengen.
Wij zijn ons er allen van bewust dat de bestrijding van corruptie en de strijd tegen straffeloosheid voortdurende inspanningen en verhoogde waakzaamheid vergen van alle geledingen van de maatschappij: regering, privésector, maatschappelijk middenveld en burgers.
Mijnheer de voorzitter,
Corruptie is een transnationale misdaad die de financiële onderzoeken complex en tijdrovend maakt. België pleit voor meer synergie en een veilige uitwisseling van informatie tussen de verschillende instanties die instaan voor de opsporing, vervolging en bestraffing van corruptie. Samenwerking en coördinatie met de politie en het gerechtelijk apparaat van andere landen via Europol of Eurojust vergemakkelijken en versnellen de internationale samenwerking.
België is dan ook verheugd over de officiële lancering, tijdens deze speciale Zitting van de Algemene Vergadering, van het eerste wereldwijde netwerk voor informatie-uitwisseling, GlobE.
Corruptie kan niet los worden gezien van een economische, sociale of politieke context. In strafrechtelijke termen wordt het vaak in verband gebracht met de georganiseerde misdaad en het witwassen van geld. Het leidt tot illegale economische verrijking. Het is een voedingsbodem voor andere, soms gruwelijke misdaden, zoals mensenhandel, die België op internationaal niveau zal blijven bestrijden.
Ik zou nu willen ingaan op verschillende vormen van transnationale criminaliteit die door corruptie in de hand worden gewerkt.
In de eerste plaats moeten de staten in het kader van de pandemie maatregelen nemen om de risico's van corruptie die de toegang van de bevolking tot veilige en doeltreffende vaccins tegen Covid19 in gevaar zouden kunnen brengen, te identificeren en te beperken. Mijn land heeft onlangs een resolutie ingediend ter voorkoming en bestrijding van de vervaardiging van en de handel in vervalste medische producten als een vorm van transnationale georganiseerde misdaad.
Ten tweede kan ook de verwezenlijking van de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen 13 (klimaat) en 15 (biodiversiteit) door corruptie in gevaar worden gebracht. Om die reden heeft ons land meer dan 3 miljoen euro bijgedragen aan UNODC-programma's ter voorkoming en bestrijding van corruptie in verband met milieucriminaliteit.
Het opsporen van corruptie in het buitenland is ook een aandachtspunt voor België. Een in 2016 gesloten protocolakkoord tussen de Belgische ministers van Justitie, Buitenlandse Zaken en de gerechtelijke autoriteiten vergemakkelijkt de informatiestroom van diplomatieke posten in het buitenland naar de bevoegde gerechtelijke autoriteiten in het kader van het onderzoek en de vervolging van transnationale corruptiedelicten. Dit protocolakkoord maakt ook preventie mogelijk: onze diplomatieke posten hebben de mogelijkheid om, op verzoek of proactief, nuttige operationele richtlijnen en informatie te verstrekken aan de Belgen.
Ten slotte is er sinds een aantal jaar veel meer aandacht voor corruptie in de sport. Het is van essentieel belang dat we ervoor zorgen dat alle betrokkenen uit de sportwereld samenwerken, informatie delen en de doelstelling van fair-play in de sport nastreven. Zo heeft België bij de federale gerechtelijke politie een "Sport Fraud Team" opgericht, dat deel uitmaakt van het Nationaal Platform ter bestrijding van Sportfraude.
Ik ben ervan overtuigd dat de politieke verklaring die tijdens deze Speciale Algemene Vergadering is besproken en aangenomen, de nodige fundamenten legt om de strijd tegen corruptie en het tegengaan van illegale geldstromen vastberaden voort te zetten. Want alleen de verdediging van onze gemeenschappelijke waarden, gebaseerd op mensenrechten, democratie en de rechtsstaat, kan de noodzakelijke grondslag leggen voor het ontstaan van veerkrachtige samenlevingen.
België is ten volle bereid zijn kennis en ervaring op dit gebied te delen, een leidende rol te spelen bij de uitvoering van de bestaande verdragen en deel te nemen aan nieuwe initiatieven.
Ik dank u.
