Het Belgische voorzitterschap van de Raad van de EU sluit af met belangrijke resultaten

'Als minister van Europese Zaken ben ik bijzonder trots op de resultaten van ons Belgische voorzitterschap. We zijn erin geslaagd om zoveel mogelijk overeenkomsten - meer dan 70 - voor het einde van de zittingsperiode te sluiten en hebben de basis gelegd voor de strategie die de Unie zal moeten volgen om toekomstige uitdagingen aan te gaan, zichzelf te versterken en nog verder te groeien. De verwachtingen waren hooggespannen, en we hebben de klus geklaard dankzij de inspanningen van al diegenen die van de Belgische diplomatie zo'n internationaal erkend expertisegebied maken, en vooral dankzij de Belgische kunst van het compromis, die opnieuw wonderen heeft verricht. Het Belgische voorzitterschap heeft de nadruk gelegd op het engagement van België om eenheid te bevorderen, duurzaam beleid te promoten en ons collectieve antwoord op wereldwijde problemen te verbeteren. We hebben het algemeen belang boven het nationaal belang geplaatst, wat de beste manier is om de Unie vooruit te helpen. Het is met de voldoening van goed werk dat we de fakkel doorgeven aan Hongarije, dat ik een even succesvol voorzitterschap toewens,' zei Hadja Lahbib, minister van Buitenlandse Zaken, Europese Zaken en Buitenlandse Handel.

 

Het voorzitterschap rondde 74 wetgevingsdossiers af in de trialoog en boekte vooruitgang in ongeveer 60 andere wetgevingsdossiers in de Raad, wat getuigt van de Belgische 'compromiscultuur'. Het voorzitterschap overlegde en werkte nauw samen met het Europees Parlement, de Europese Commissie, de lidstaten en het Spaanse en Hongaarse voorzitterschap. Het wetgevend werk was gestoeld op zes prioriteiten:

 

1. De rechtsstaat, de democratie en de eenheid verdedigen

Het Belgische voorzitterschap verdedigde de fundamentele democratische beginselen, organiseerde dialogen over de rechtsstaat en bevorderde de vooruitgang van de justitiële hervormingen. Het voorzitterschap gaf ook nieuwe impulsen aan het proces rond de uitbreiding van de EU als baken voor stabiliteit en welvaart op het Europees continent via een goedkeuring door de Raad van de onderhandelingskaders voor Oekraïne en Moldavië en de organisatie van Intergouvernementele conferenties met Oekraïne, Moldavië en Montenegro. De Europese Raad heeft de laatste hand gelegd aan de goedkeuring van de Europese wet inzake mediavrijheid en de anti-SLAPP-richtlijn, waarmee de persvrijheid en de bescherming tegen rechtszaken wegens onrechtmatig gebruik worden versterkt. Een grootschalig programma voor burgerparticipatie werd doorgevoerd. Dat omvatte o.a. het allereerste burgerpanel rond artificiële intelligentie, bedoeld om de betrokkenheid van burgers bij de EU en hun vertrouwen in de EU te versterken.

 

2. Ons concurrentievermogen versterken

Het voorzitterschap heeft eraan gewerkt om een boost te geven aan de concurrentievectoren van de Unie, de economische veerkracht veilig te stellen en alles uit de eengemaakte markt te halen. Er zijn belangrijke stappen gezet om de economische veerkracht en het concurrentievermogen van de EU te versterken. Het voorzitterschap heeft akkoorden bereikt rond de herziening van de economische governance en van het meerjarig financieel kader 2021-2027. Het voorzitterschap heeft ook de voltooiing van de kapitaalmarktenunie bespoedigd en de goedkeuring van de verordening voor een nettonulindustrie afgerond. Het Belgische voorzitterschap heeft de nodige EU-maatregelen geïdentificeerd om te komen tot een veerkrachtig, duurzaam en onderling verbonden Europees elektriciteitsnetwerk en heeft een verslag van het voorzitterschap gepresenteerd over de werkzaamheden voor een nieuwe Europese Competitiveness Deal.

 

3. Werken aan een groene en rechtvaardige transitie

Het Belgische voorzitterschap koos voor een holistische aanpak om de groene en rechtvaardige transitie te stimuleren. Opmerkelijke resultaten zijn onder andere overeenkomsten over strengere normen voor luchtkwaliteit, het garanderen van recyclebare verpakkingen tegen 2030 en het faciliteren van koolstofverwijderingsactiviteiten van hoge kwaliteit. Er is ook vooruitgang geboekt op het gebied van duurzaam vervoersbeleid en internationale milieu-inspanningen.

 

4. Onze sociale en gezondheidsagenda versterken

Er werden belangrijke stappen gezet om de sociale dialoog te versterken en de sociale economie te bevorderen. Het voorzitterschap ondertekende de Tripartite Declaration for a Thriving European Social Dialogue en vergemakkelijkte de aanname van de Liège Roadmap for Social Economy in the EU. Met betrekking tot gezondheid bereikte het Belgisch voorzitterschap een politiek akkoord rond regels voor een Europese ruimte voor gezondheidsgegevens. Het werk rond normen voor de kwaliteit en de veiligheid van stoffen van menselijke oorsprong werd afgerond. De regelgeving met betrekking tot medische apparatuur voor in-vitrodiagnostiek werd bijgestuurd. Ook werden de conclusies van de Raad over de toekomst van de Europese gezondheidsunie goedgekeurd.

 

5. Bescherming van mensen en grenzen

Het voorzitterschap maakte de afronding en goedkeuring mogelijk van het migratie- en asielpact, dat tot doel heeft het gemeenschappelijk Europees asielbeleid doeltreffender en eerlijker te maken. Het bemiddelde ook bij deals om verschillende vormen van misdaad en geweld te bestrijden, waaronder mensenhandel, het witwassen van geld en drugsmisdaden.

 

6. Europa als wereldspeler promoten

Op initiatief van het voorzitterschap werden de Europese defensie en paraatheid versterkt en werd de open strategische autonomie van de EU in handelszaken veilig gesteld. Het voorzitterschap heeft vooruitgang geboekt met alle drie de pijlers van de Europese strategie voor economische veiligheid. Inzake wederzijds voordelige en principiële internationale partnerships richtte het Belgisch voorzitterschap zich op menselijke ontwikkeling en gezondheid, vooral in kwetsbare en niet-gemediatiseerde contexten. Zo werden humanitaire engagementen van de EU waargemaakt. Om in het kader van de Global Gateway-strategie de Afrikaanse gezondheidssoevereniteit te versterken, organiseerde het voorzitterschap een EU-AU-top in Brussel en een missie naar Addis Ababa in Ethiopië. De relaties met het Nabuurschap, de Afrikaanse en ASEAN landen en de Indo-Pacific werden in het kader van het strategisch buitenlandbeleid van de EU in de kijker gezet.

 

Reageren op wereldwijde crisissen

Het Belgische voorzitterschap toonde zijn vermogen om snel te reageren op de huidige uitdagingen in de wereld. Hoe reageren op de grootschalige oorlog tussen Rusland en Oekraïne? Hoe de Europese inzet voor vrede in het Midden-Oosten opnieuw bevestigen en ernaar handelen? Hoe electorale processen beschermen tegen ongewenste inmenging? Wat met de urgente bekommernissen van de Europese landbouwers?

 

De toekomst van Europa voorbereiden

Het voorzitterschap heeft een voortgangsverslag opgesteld over de toekomst van Europa, waarin de nadruk ligt op de waarden, het beleid, de begroting en het bestuur van de EU. Het was ook de pleitbezorger van belangrijke debatten over het verbeteren van de algemene werking van de EU-instellingen.

 

De verwezenlijkingen van het Belgische voorzitterschap onderstrepen het vermogen van de EU om zich aan te passen aan veranderende omstandigheden zonder afbreuk te doen aan haar kernwaarden en doelstellingen. Nu de fakkel doorgaat naar het volgende voorzitterschap, zal het fundament dat België heeft gelegd het traject van de EU de komende maanden en jaren blijven bepalen.