Debat op hoog niveau van de Veiligheidsraad over de consolidatie van de vrede en de duurzame vrede: het bestuur en de hervorming van de veiligheidssector

Beste collega's,

Excellenties,

Ook op mijn beurt wil ik Zuid-Afrika bedanken voor het organiseren van dit debat over de hervorming van de veiligheidssector.

Deze hervormingen zijn een fundamenteel onderdeel van de mandaten van vredesoperaties: na goed beheer, leggen ze de basis voor duurzame vrede. Drie essentiële elementen zouden de basis moeten vormen voor onze acties op dit kerngebied van wederopbouw na een periode van conflict of diepe crisis.

De eerste betreft een holistische aanpak: onze inspanningen op het gebied van de hervorming van de veiligheidssector zullen helaas tevergeefs zijn als ze niet op een dergelijke aanpak zijn gebaseerd. Het respect voor de mensenrechten en de rechtsstaat is inderdaad een conditio sine qua non voor een duurzame economische en politieke ontwikkeling.

Een succesvolle hervorming van de veiligheidssector is een hervorming die moet leiden tot een leger, een politiemacht en een rechterlijke macht die de democratische beginselen respecteren en zich bewust zijn van hun verantwoordelijkheden ten aanzien van de bevolking. Het is ook belangrijk om de doelstellingen van een duurzame ontwikkeling in deze aanpak te integreren.
Mijn tweede punt betreft inclusiviteit. Al te vaak wordt in de mandaten voor de hervorming van de veiligheidssector onvoldoende rekening gehouden met alle onderdelen van de samenleving. Te vaak vallen de hervormingsprocessen in de veiligheidssector onder de exclusieve bevoegdheid van de uitvoerende macht. We moeten deze lacune opvangen.

Alle actoren in de samenleving zouden moeten worden geraadpleegd op het gebied van veiligheidsgovernance: het maatschappelijk middenveld, vrouwen en jongeren. In dit opzicht moeten we een hoog ambitieniveau handhaven voor de resolutie die we binnenkort zullen aannemen, in overeenstemming met resolutie 2152 van 2014.
Ten derde wil ik de rol van de Afrikaanse Unie als bemiddelaar en facilitator van de bepalingen voor de hervorming van de veiligheidssector in verschillende vredesprocessen prijzen. De Europese Unie en België nemen ook hun verantwoordelijkheid en onze inspanningen zijn onlosmakelijk verbonden met die van de Afrikaanse Unie en de Verenigde Naties.

België steunt de inspanningen van de internationale gemeenschap op verschillende manieren: in de Sahel of het gebied van de Grote Meren bijvoorbeeld, het Belgische leger, de federale politie, de Belgische ontwikkelingssamenwerking, het gerechtelijk apparaat en natuurlijk ook het buitenlands beleid in synergie om deze hervormingen te ondersteunen. België neemt ook actief deel aan de missies van de Europese Unie ter ondersteuning van deze processen.

Deze ervaring op het terrein voedt onze reflectie. Ik wil in dit verband graag ter afsluiting twee wegen naar voren brengen:

Vandaag, meer dan ooit, moeten we waken over een betere coördinatie tussen de organisaties die betrokken zijn bij de hervorming van de veiligheidssector. De Afrikaanse Unie heeft al een partnerschap met zowel de Europese Unie als de Verenigde Naties. Wij moeten er ook voor zorgen dat wij zo snel mogelijk andere organisaties bij onze werkzaamheden betrekken, met name dewelke op subregionaal niveau bestaan of, op het Europese continent, de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE).
Ten tweede hebben de vredesmissies van de Verenigde Naties op het terrein een unieke rol bij het vaststellen van strategische prioriteiten en het coördineren van de inspanningen. België roept op tot het versterken van die coördinerende rol en tot het daadwerkelijk mobiliseren van de hele missie ten dienste van het mandaat ter ondersteuning van de hervormingen.

Ik dank jullie voor jullie aandacht.