Debat op hoog niveau in de Veiligheidsraad over de samenwerking tussen de Verenigde Naties en de regionale en subregionale organisaties: de Afrikaanse Unie

Mr de Voorzitter, 

Beste Collega’s, 

Excellenties, 

At the outset, let me congratulate you, Mr President, on assuming the Presidency of the Security Council for this month, which is for both South Africa and Belgium our last month around this (virtual) table. 

Ik wil Zuid-Afrika bedanken voor dit debat over de samenwerking tussen de Afrikaanse Unie en de Verenigde Naties.

Graag wil ik mijn tussenkomst vandaag opbouwen rond vier punten: ten eerste, het langdurige partnerschap tussen de Afrikaanse Unie en de Verenigde Naties; ten tweede, het optreden van de Afrikaanse Unie in het gebied van de Grote Meren; ten derde, het belang van oplossingen die de lokale specificiteit respecteren; en ten slotte, de gevoelige kwestie van de sancties. 

1. In de eerste plaats juichen wij het langdurige en vruchtbare partnerschap tussen de Afrikaanse Unie en de Verenigde Naties toe. Sinds de oprichting in 2008 is de institutionele ruggengraat ervan versterkt, waardoor frequente uitwisselingen mogelijk zijn die leiden tot gezamenlijke activiteiten om gemeenschappelijke uitdagingen aan te pakken. 
   
   Toch kunnen en moeten we het beter doen. Er moet een oplossing worden gevonden voor een adequate en duurzame financiering van de vredesoperaties van de Afrikaanse Unie. Wij willen nogmaals onze steun uitspreken voor de VN- financiering.
   
   Wij willen de bereidheid van België om de institutionele banden tussen de Verenigde Naties en de Afrikaanse Unie verder te versterken in herinnering brengen. Naast de onmisbare institutionele samenwerking tussen de Veiligheidsraad en de Raad voor Vrede en Veiligheid van de Afrikaanse Unie zijn er een aantal gebieden  waarop de agenda's meer symbiotisch zouden kunnen zijn: de agenda voor Vrouwen, Vrede en Veiligheid, bijvoorbeeld. Bovendien zijn de activiteiten en de overwegingen van de Afrikaanse Unie met betrekking tot overgangsjustitie uiterst relevant voor het werk van de Verenigde Naties.
    

2. Ten tweede willen wij deze gelegenheid aangrijpen om de inzet van de Afrikaanse Unie met betrekking tot het gebied van de Grote Meren te prijzen.
   
   Aan de vooravond van het komende voorzitterschap van de Afrikaanse Unie door de Democratische Republiek Congo zijn wij verheugd over de grotere rol van de Afrikaanse Unie bij het bevorderen van een positieve regionale dynamiek en bij het ondersteunen van de inspanningen van de Verenigde Naties op dat gebied. In dat opzicht hopen we dat de Afrikaanse Unie ook nauw betrokken zal zijn bij de verdere uitvoering van de nieuwe strategie van de Verenigde Naties voor het gebied van de Grote Meren.
   
   We kijken er ook naar uit dat de Afrikaanse Unie een leidende rol speelt ten aanzien van Burundi. Hier, hoewel er nog enkele uitdagingen zijn, hebben we een bladzijde omgedraaid. Als strategische partner en samen met onze Europese vrienden willen we nu een nieuw hoofdstuk in onze bilaterale betrekkingen schrijven.
    

3. Ten derde blijven we Afrikaanse oplossingen voor Afrikaanse problemen steunen.
   
   Een goed voorbeeld is het Afrikaanse initiatief "Silencing Weapons". Het heeft een aantal kwesties en uitdagingen, waaronder terrorisme en klimaatverandering, correct geïdentificeerd. Het initiatief verwijst ook naar verschillende oudere oorzaken van conflicten, zoals de illegale exploitatie van natuurlijke hulpbronnen, die nog niet voldoende zijn aangepakt.
   
   De nieuwe conflicten op het Afrikaanse continent verdienen nog steeds een eerste reactie van de Afrikaanse Unie of haar subregionale organisaties. Wij steunen de Afrikaanse Unie in dat gemeenschappelijke streven.
   
   Het subsidiariteitsbeginsel mag echter nooit betekenen dat er niets wordt gedaan. Een grotere complementariteit tussen de Afrikaanse Unie en de subregionale organisaties, alsook een optimale complementariteit tussen de Afrikaanse Unie en de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties, zijn van essentieel belang om de voortgang op weg naar gemeenschappelijke doelstellingen te bespoedigen. Het is in die geest dat België zijn steun betuigt aan het recente initiatief van de Afrikaanse Unie voor dialoog in Ethiopië.
    

4. Tot slot, sta me toe nog iets te zeggen over het sanctiebeleid. Het sanctiebeleid, dat geworteld is in de waarden die wij in de Verenigde Naties delen, is een instrument om de internationale vrede en veiligheid te bevorderen, conflicten te voorkomen en de eerbiediging van het internationaal recht, het internationaal recht op het gebied van de mensenrechten en het internationaal humanitair recht te handhaven.
   
   België is een groot voorstander van de restrictieve maatregelen van de Europese Unie waar nodig. Ze richten zich op degenen die verantwoordelijk zijn voor negatieve acties. Ze zijn zo ontworpen dat ze geen invloed hebben op de burgerbevolking. Wij blijven ons er met name voor inzetten dat de humanitaire ruimte onder alle omstandigheden wordt veiliggesteld.

Ik dank u voor uw aandacht.