Raad van de Ministers van Buitenlandse Zaken van 21 maart: conclusies
Vandaag, maandag 21 maart, zijn vice-eersteminister en minister van Buitenlandse Zaken Sophie Wilmès en haar collega-ministers bijeen gekomen in Brussel voor een Raad Buitenlandse Zaken, grotendeels gewijd aan de oorlog in Oekraïne. Ook werd in een gezamenlijke bijeenkomst van de ministers van Buitenlandse Zaken en Defensie het Strategisch Kompas aangenomen.
Oorlog in Oekraïne
Tijdens deze zesde Raad Buitenlandse Zaken met als hoofdthema de Russische militaire agressie tegen Oekraïne van dit jaar, heeft de Raad zich gebogen over de meest recente ontwikkelingen, waaronder de militaire situatie op het terrein, de diplomatieke dialoog, de (impact van de) sancties en het humanitaire aspect.
Sophie Wilmès: "De oorlog woedt. Mensenrechten worden met voeten getreden, onze waarden en principes vertrappeld. We moeten de tragedie die zich in Oekraïne voltrekt in de meest krachtige bewoordingen blijven veroordelen. We moeten Ruslands oorlogsmachinerie ondermijnen, in alle mogelijke fora en met alle middelen waarover we beschikken. We moeten Oekraïne ook financieel, humanitair en ook militair blijven steunen, zoals we doen via het European Peace Facility.
De inspanningen om Rusland te isoleren in de internationale fora moeten verdergaan. Sophie Wilmès: “We moeten onze partners blijven overtuigen en mobiliseren. We moeten hen doen inzien dat ze niet onverschillig kunnen blijven tegenover deze oorlog waarvan de gevolgen voor iedereen voelbaar zullen zijn. Deze oorlog niet duidelijk aan de kaak stellen, is de facto de kant kiezen van de agressor.”
Bij monde van z’n vicepremier hield ons land ook nogmaals een pleidooi om de Europese strategische communicatie nog operationeler en creatiever te maken in het blootleggen van de Russische desinformatie, en er zeker van te zijn dat de boodschappen ook overkomen, zeker in het licht van de recente Russische ban op westerse (sociale) media. “Ook op vlak van communicatie moeten we strijd leveren. Het is van fundamenteel belang dat in eerste instantie de Russen, maar daarnaast ook de hele wereld ziet en hoort wat er werkelijk gebeurt in Oekraïne. België roept de EU daarom op een operationeel communicatieplan op te stellen en de inspanningen van de lidstaten op dat vlak te coördineren.”
Daarna vond een discussie plaats in aanwezigheid van dhr Nicu Popescu, minister van Buitenlandse Zaken en Europese Integratie van Moldavië – directe buur van Oekraïne, die ook geconfronteerd wordt met grote vluchtelingenstromen. Ons land apprecieert de inspanningen die zij in zeer moeilijke omstandigheden leveren en is van mening dat de weerbaarheid van partnerlanden als Moldavië – en ook Georgië - maximaal ondersteund moet worden. België is ook volledig solidair ten opzichte van Oekraïense vluchtelingen en zal blijven werken aan hun opvang in ons land.
Strategisch Kompas
Daarna is, tijdens een gezamenlijke Raad Buitenlandse Zaken met de ministers van Buitenlandse Zaken en Defensie het Strategisch Kompas aangenomen. Het zal later deze week finaal worden bekrachtigd tijdens de Europese Raad van 24 maart.
Het Strategisch Kompas zal de EU in staat stellen haar activiteiten qua veiligheid en defensie verder te ontwikkelen, ten behoeve van haar burgers.
Zo zal de EU zich de nodige capaciteiten ontwikkelen om beter te kunnen reageren op crises in haar omgeving, onder meer met inzet van een snelle interventiecapaciteit. Die zal het mogelijk maken om snel maximaal 5000 manschappen (grondtroepen met lucht- en zeecomponenten) in te zetten in vijandige omgevingen. Andere actiepunten betreffen de versterking van de Europese inlichtingencapaciteiten, de ontwikkeling van een ruimteveiligheids- en -verdedigingsstrategie en de ontwikkeling van een Europees beleid inzake cyberdefensie. Zo komt er onder meer een toolbox om snel en adequaat te kunnen reageren op hybride dreigingen (inclusief informatiemanipulatie en pogingen tot buitenlandse inmenging) in de lidstaten.
De lidstaten worden ook opgeroepen meer en beter te investeren in innovatie en technologie, om strategische lacunes in te vullen in een reeks capaciteiten. Het is ook de bedoeling de strategische partnerschappen van de EU met de VN en de NAVO, maar ook met regionale organisaties en bevoorrechte bilaterale partners te versterken.
“Ons land is verheugd over het hoge ambitieniveau van deze eindversie van het Strategisch Kompas, die op een kritisch moment komt voor onze veiligheid en defensie. De snelheid waarmee de geopolitieke en veiligheidssituatie is verslechterd, toont overtuigend aan dat wie relevant wil blijven op het internationale veiligheidstoneel, een versnelling hoger moet schakelen. Wat nu is gebeurd”, aldus Sophie Wilmès. “Dat het Kompas er is, is een uitstekende zaak. Maar het werk begint nu pas. Nu moeten we het tot uitvoering brengen, in het belang van Europa, maar ook van de transatlantische betrekkingen. Voor wie, net zoals wij, lid is van de NAVO, is convergentie tussen de EU en het Bondgenootschap een dwingende noodzaak. We moeten niet alleen méér doen, maar het ook samen beter doen, om mekaar wederzijds te versterken”.
Ons land is ook verheugd over de regelmatige follow-up die de Europese Raad zal doen, om ervoor te zorgen dat de inspanningen snel tot concrete resultaten leiden.
