Interview Le Soir: “Bijzondere verwachting en hoop op een andere aanpak”

Sophie Wilmès “Bijzondere verwachting en hoop op een andere aanpak”

Een nieuw diplomatiek hoofdstuk wordt geopend tussen België, Europa en de Verenigde Staten. Minister van Buitenlandse Zaken Sophie Wilmès is verheugd over de terugkeer van de Amerikanen aan de tafel van het multilateralisme. Maar ze roept op tot geduld : Akkoorden van Parijs, VN, WOH…. “alles zal niet van vandaag op morgen geregeld zijn”. Een interview.

Wat is het overheersende gevoel over deze nieuwe regering binnen de Belgische diplomatie? Opluchting? Hoop? Of een zekere terughoudendheid?

Ondanks de algemene sfeer die te wijten is aan de pandemie en aan de moeilijkheden tijdens de machtsoverdracht in de Verenigde Staten, blijft het aantreden van een nieuwe president in een democratie een belangrijke dag voor dat land en voor bevriende landen. De vraag is hoe deze regeringswisseling al dan niet van invloed zal zijn op de betrekkingen die de Verenigde Staten rechtstreeks met België en met Europa zullen hebben. Op dit punt is er een nogal bijzondere verwachting. Hoewel er geen twijfel over bestaat dat de Amerikaanse agenda inhoudelijk niet ingrijpend zal veranderen in vergelijking met de vorige regering, zijn we er ons van bewust dat de aanpak verschillend zal zijn. En dat is iets waar we naar uitkijken. België is een land dat gelooft in het multilateralisme en heeft zich er altijd voor ingezet. Wij maken deel uit van en erkennen onszelf in deze dynamiek.

Wij weten dat de nieuwe president Biden zijn land weer op het pad van het multilateralisme wil brengen en dat juichen wij toe. Zullen wij daarom altijd op dezelfde golflengte zitten als de Amerikanen en het eens zijn met alle standpunten die zij innemen? Sowieso niet. Elk land heeft zijn eigen agenda. Maar als het gaat om het vermogen om tot een compromis te komen, de bereidheid om Europa te zien als een partner om mee samen te werken, kan dat wel een groot verschil maken in de ontwikkeling van de dossiers.

Wat verwacht België van zijn nieuwe relatie met de Verenigde Staten?

Onze relatie is tweeledig: in de eerste plaats werken we aan onze bilaterale relatie op basis van onze gemeenschappelijke geschiedenis. De Verenigde Staten zijn tussengekomen tijdens bijzonder moeilijke episodes van onze geschiedenis en dat mogen wij niet vergeten. Meer praktisch hebben wij een belangrijke handelsrelatie: de Verenigde Staten zijn het belangrijkste exportland na onze buurlanden. Wij hebben met hen een preclearance-akkoord gesloten [België heeft in juli jongstleden een overeenkomst gesloten met de Amerikaanse overheid over een systeem om de douanecontroles voor reizigers naar de VS te vergemakkelijken] en wij zullen onze bilaterale betrekkingen op de best mogelijke wijze blijven organiseren, met name wat betreft de uitwisseling van informatie en de aanpak van de veiligheid. Als lidstaat van Europa en de NAVO kan België invloed uitoefenen op de agenda, de boodschap van Europa aan de Verenigde Staten.

In november laatstleden hebt u gewezen op de noodzaak om realistisch te zijn om diplomatieke invloed te hebben. Dat betekent dat er bepaalde keuzes gemaakt moeten worden. Wat zijn uw prioriteiten?

Ik hou me aan de lijnen die zijn uitgezet in de algemene beleidsnota aan het Parlement. Het beleid van Buitenlandse Zaken zal op drie pijlers rusten: de "klassieke" diplomatieke aanpak, de verdediging van de waarden in het algemeen en het hele economische gedeelte dat met de regio's moet worden opgebouwd.

Wat de Verenigde Staten en onze bilaterale relatie betreft, zullen wij blijven voortbouwen op de preclearance-overeenkomsten en onze veiligheidsbesprekingen verder verrijken. Wij gaan in oktober met Prinses Astrid op economische missie naar New York, Boston en Atlanta. De werkzaamheden gaan in februari van start, in goed overleg met de gewesten.  

Hebt u al contact gehad met de regering Biden? Met uw Amerikaanse ambtsgenoot, Antony Blinken?

Neen, nog niet. Onze ambassade heeft contacten met de regering in het algemeen. Maar omdat de hele timing van de machtsoverdracht in de Verenigde Staten werd verstoord…  geven we het tijd

België heeft twee jaar in een gespannen sfeer in de VN-Veiligheidsraad gezeteld. Zal de Amerikaanse presidentswissel daar voor ontspanning zorgen?

De Verenigde Naties zijn echt de kwintessens van multilateralisme, dus of het nu gaat om de VN, de akkoorden van Parijs, de WHO, de WTO, het Internationaal Strafhof, de Iraanse nucleaire kwestie... al deze dossiers vereisen een engagement tot multilateralisme vanwege van de Verenigde Staten. Dat president Biden heeft aangekondigd de motor van het multilateralisme weer op gang te willen brengen, wordt bijzonder positief onthaald. Alle deze dossiers vereisen per definitie een multilaterale aanpak. Niet alles zal van vandaag op morgen geregeld zijn, maar de eerste manier om tot oplossingen te komen is weer rond de tafel te gaan zitten. En ik heb begrepen dat Mr. Biden dat van plan is.

Interview met MARINE BUISSON