Conclusies NAVO Ministeriële december 2020
Op dinsdag 1 en woensdag 2 december heeft vice-premier en minister van Buitenlandse Zaken Sophie Wilmès deelgenomen aan de ministeriële vergadering van de NAVO. De vergadering werd, gezien de huidige gezondheidssituatie, via videoconferentie gehouden. Het doel van de bijeenkomst was om de balans op te maken van de grote dossiers die de alliantie momenteel bezighouden.
NAVO 2030
Een jaar geleden, ter gelegenheid van de zeventigste verjaardag van de NAVO, zijn de NAVO-leden in Londen een reflectieproces begonnen over de toekomst en de toekomstige strategie van het trans-atlantisch Bondgenootschap. Onder leiding van secretaris-generaal Stoltenberg werd een groep van tien deskundigen gevraagd om aanbevelingen op te stellen voor de modernisering van de werking van NAVO, en om de grote lijnen te bepalen van haar actieterrein. Een eerste verslag werd aan de ministers voorgelegd. Dat bevat 138 aanbevelingen en maakt de weg vrij voor een actualisering van het Strategisch Concept van de NAVO.
Sophie Wilmès: "In 2019 was ik getuige van het ontstaan van dit denkproces, dat essentieel is voor de positieve evolutie van het trans-Atlantische bondgenootschap. Een evolutie die ervoor moet zorgen dat onze eenheid en samenwerking op de lange termijn behouden blijven. Ik ben blij te zien dat dit proces in volle gang is. De secretaris-generaal zal blijven overleggen met de leden, maar ook met het maatschappelijk middenveld in het algemeen, om op de Top van Brussel in 2021 tot definitieve aanbevelingen te komen. »
Ze voegt eraan toe: "België blijft zich inzetten voor politiek overleg met het oog op een gecoördineerd optreden van de geallieerden. Aangezien de NAVO geen normatief forum is, is het ook van essentieel belang dat de Europese Unie nauwer met het bondgenootschap samenwerkt, met name op vlak van militaire mobiliteit en beveiliging van infrastructuur. Ons land is ervan overtuigd dat de Transatlantische Alliantie de hoeksteen van onze veiligheid blijft, ook al mag dit de Europese Unie er niet van weerhouden zichzelf te versterken. »
Afghanistan
In november kondigde aftredend Amerikaans president Donald Trump de terugtrekking aan van 2.000 Amerikaanse troepen uit Afghanistan tegen medio januari 2021. Deze beslissing, ingeschreven in een Amerikaanse kalender, is door de ministers besproken. De NAVO is al 20 jaar actief in Afghanistan om het land te stabiliseren en te voorkomen dat het een draaischijf wordt voor internationaal terrorisme. De geallieerden benadrukten het belang van intra-Afghaanse onderhandelingen om de toekomst van het land te bepalen.
Sophie Wilmès merkte op: "Wat de terugtrekking van de troepen uit Afghanistan betreft, blijft de regel: 'in together, adjust together out together'. Het is van essentieel belang dat deze voorwaarde gehandhaafd blijft, op het gevaar af dat het land verzwakt. We moeten ons samen organiseren: dit is wat ik namens ons land heb bepleit. »
Ze voegt eraan toe: "Er zijn ongeveer 100 Belgische soldaten in Afghanistan. Samen met hun multinationale collega's werken ze elke dag aan het beveiligen, pacificeren en heropbouwen van het land. We hebben in twintig jaar tijd veel stappen vooruit gezet. Hoewel er nog veel ruimte is voor progressie, zijn er op democratisch vlak toch bepaalde verworvenheden. België maakt er een erezaak van deze te behouden, met name wat betreft de eerbiediging van de mensenrechten en de plaats van de vrouw in de samenleving. »
China
De leden hebben het ook gehad over de opkomst van China, bijgestaan door hun partners in het Pacifisch gebied – Australië, Japan, Nieuw-Zeeland en Zuid-Korea. Hoewel China al lang wordt beschouwd als een belangrijke economische partner, maken de NAVO-leden zich toch zorgen over de veiligheidsrisico’s – fysieke, maar ook in de ruimte en in cyberspace – die zich in de toekomst zouden kunnen stellen.
Sophie Wilmès: "Het zou een vergissing zijn om in China een nieuwe vijand te zoeken. Zoals reeds op Europees niveau is erkend, is China een land dat tegelijk een partner, een economische concurrent en een systemische rivaal is. We moeten met China in gesprek kunnen gaan, zonder naïviteit, om verschillende manieren van samenwerken te onderzoeken - we hebben China ook nodig om mondiale uitdagingen zoals de strijd tegen de opwarming van de aarde het hoofd te bieden. Maar dit mag ons er niet van weerhouden om aan te dringen op de waarden waar we voor staan, waaronder de verdediging van de mensenrechten. Tegelijkertijd moet de NAVO in staat zijn haar afschrikkingskracht te versterken. »
Rusland
Tot slot herhaalden de geallieerden hun bezorgdheid over de destabiliserende houding van Rusland, waarbij zij zich specifiek richtten op acties rond de Zwarte Zee. België is van mening dat de afschrikking moet worden gehandhaafd en ons land zal daaraan blijven bijdragen, met name in de Baltische staten. Tegelijk herhaalde België zijn wens om een openhartige dialoog te voeren met Moskou binnen de NAVO-Rusland Raad, het enige geloofwaardige forum om een dergelijke dynamiek op gang te brengen.
In dat verband werd de kwestie van Nagorno-Karabach aan de orde gesteld. De gecoördineerde interventie op Benelux-niveau behelsde het standpunt van België over het belang van snelle en geloofwaardige onderhandelingen tussen de conflictpartijen binnen de Groep van Minsk, met de hulp van de Europese Unie. Het doel van deze onderhandelingen moet zijn om tot een besluit te komen over de status van Nagorno-Karabach. "Voor België moet het staakt-het-vuren het begin zijn van een diplomatiek en politiek proces dat gericht is op duurzame vrede in de zuidelijke Kaukasus en verzoening tussen de Armeense en Azerbeidzjaanse bevolking", aldus Sophie Wilmès.
