Raad van de Ministers van Europese Zaken van 25 januari: conclusies

Vandaag, dinsdag 25 januari, zijn vice-eersteminister en minister van Europese Zaken Sophie Wilmès en haar collega-ministers bijeen gekomen in Brussel voor een Raad Algemene Zaken.

Covid-19

Nu het aantal besmettingen met covid-19 in de EU pijlsnel omhoog gaat door de verspreiding van de Omikronvariant, bogen de EU-ministers van Europese Zaken zich over de epidemiologische situatie in Europa, de werkzaamheden op vlak van vaccinatie en het reisbeleid in de EU.

Wat dat laatste betreft, gaan alle lidstaten akkoord om over te gaan naar een zogenaamd “persoonsgebonden” aanpak, waarbij de gezondheidssituatie en vaccinatiestatus van een individu primeren op de epidemiologische situatie van het gebied waar hij of zij vandaan komt. De zogenaamde kleurenkaart wordt dan minder belangrijk.

Sophie Wilmès: “België is blij met de nieuwe aanpak, die de juiste is. Het is voor ons land evenwel van essentieel belang dat alle lidstaten de aanbeveling volledig uitvoeren, om de vrijheid van mensen om zich ongehinderd in Europa te verplaatsen, zoveel mogelijk te garanderen. Een vrijheid die door Covid-19 al zwaar is aangetast.”

België wenst verder ook snel overeenstemming te bereiken over de EU-aanbeveling rond reizen vanuit derde landen naar de EU.

Wat donaties van vaccins betreft, onderlijnde vicepremier Wilmès dat via het Covax-systeem intussen al meer dan een miljard vaccindoses zijn geleverd aan landen over de hele wereld. “België heeft al 8,5 miljoen vaccins verstrekt via COVAX. De EU is met meer dan 265 miljoenen doses de grootste donor. Dat is een inspanning waarop we collectief trots kunnen zijn. Het is essentieel op dat élan door te gaan, en er ook over te communiceren. We moeten het doen, en mensen ook laten weten dat we het doen.”

Relaties EU-UK

Na een stand van zaken van de nog steeds moeilijke discussies met het UK door Commissaris Šefčovič, boog de Raad zich over de relaties tussen de EU en het VK. Eén van de knelpunten blijft het Protocol over Noord-Ierland bij het terugtrekkingsverdrag. België steunt de inspanningen en de aanpak van Commissaris Šefčovič om het VK terug naar een volledige en concrete uitvoering van het Protocol te brengen. Sophie Wilmès: “Het lijkt in dit stadium nog niet aangewezen om te beslissen dat tegenmaatregelen nodig zijn. Maar we moeten waakzaam zijn, en voorbereid om krachtig te reageren mocht de Britse regering alsnog kiezen voor een radicale breuk met het Noord-Ierse protocol.”

Conferentie over de Toekomst van Europa

Verder heeft de Raad een stand van zaken opgemaakt van de werkzaamheden rond de Conferentie over de Toekomst van Europa, die in de finale fase zit. Het Franse voorzitterschap wil de conclusies en aanbevelingen voorstellen op 9 mei, Europadag. Sophie Wilmès: “België heeft als één van de weinige landen één van z’n burgers naar Straatburg gestuurd, om daar afgelopen weekend de aanbevelingen voor te leggen van de burgerpanels die Buitenlandse Zaken heeft georganiseerd, wat positieve weerklank heeft gehad. Uit de aanbevelingen die zij heeft voorgesteld, komt zeer duidelijk naar voor dat de EU niet voldoende en ook niet toegankelijk genoeg communiceert. Daar ligt dus een opdracht voor ons, met name ervoor zorgen dat wat Europa zegt en doet, z’n burgers beter bereikt. Daarnaast moeten politieke discussies en oriëntaties concreter worden gemaakt, zodat mensen zichzelf en hun eigen leven er beter in herkennen.”

Wetgevend pakket ‘versterking democratie en integriteit van verkiezingen’

Nog in aanwezigheid van commissaris Šefčovič is de Raad ingegaan op het wetgevend pakket ‘ter versterking van de democratie en integriteit van verkiezingen’, in het kader van het Actieplan voor Europese Democratie (EDAP) van de Europese Commissie, dat als doel heeft burgers sterker te doen staan en Europese democratieën veerkrachtiger te maken. Het pakket bestaat onder meer uit wetsvoorstellen omtrent politieke reclame en financiering van Europese politieke partijen & stichtingen. Dat laatste zou partijen onder meer toelaten onder voorwaarden donaties te ontvangen van partijen buiten de EU, maar binnen de Raad van Europa.

Sophie Wilmès: “Transparantie qua middelen en donaties aan partijen en politieke stichtingen is essentieel om de integriteit van verkiezingen te garanderen. België is weigerachtig ook donaties vanuit landen buiten de Europese Unie toe te staan. Zelfs al zijn ze lid van de Raad van Europa, dan nog is het moeilijker controle uit te oefenen op het respect voor de fundamentele waarden van de Europese Unie.

Er wordt verder ook bepaald dat partijen interne regels over genderevenwicht moeten opnemen in hun statuten om in aanmerking te komen voor EU-fondsen, wat ons land toejuicht.

Prioriteiten Frans voorzitterschap

Tot slot heeft België, bij monde van de Benelux, de prioriteiten verwelkomd van het Franse voorzitterschap van de EU, die staatssecretaris Clément Beaune heeft toegelicht. De Fransen leggen in deze eerste zes maanden van het jaar de focus op de strijd tegen Covid-19, de versterking van de Europese democratie, de versterking van de rechtsstaat en de bescherming van fundamentele rechten, de relaties EU-UK, de herziening van het uitbreidings- stabilisatie en associatieproces en het versterken van de crisisrespons en de weerbaarheid van de Unie.