Interview over het conflict in Oekraïne: RTBF-journaal van 24 februari

Enkel het gesproken woord telt

Vrije vertaling

Sophie Wilmès, goeienavond. Dank u dat u in deze omstandigheden bij ons bent. Alexander De Croo sprak eerder over de oorlog van Poetin. Vladimir Poetin heeft dat woord niet gebruikt, zijn we in oorlog, mevrouw Wilmès?

Als we het woord oorlog vandaag niet mogen gebruiken, dan weet ik niet wanneer we het wel moeten gebruiken. U heeft uw kijkers de absoluut gruwelijke beelden laten zien van wat er sinds vanochtend vroeg is gebeurd. Een doodsbange bevolking, controlecentra, de inname van Tsjernobyl, de inname van luchthavens, een hele reeks gelijktijdige aanvallen overal in Oekraïne. We weten dat Rusland had beslist om Oekraïne te omsingelen - en tegelijkertijd verklaarde voor een diplomatieke benadering en voor de dialoog te zijn, waarmee het volgens mij alleen tijd wou rekken om deze invasie beter voor te bereiden.

Een oorlog die u veroordeelt, die Europa veroordeelt, door sancties op te leggen die - als we de Russen mogen geloven - hen niet afschrikken. Gelooft u in het afschrikkingseffect van deze sancties?

Sancties werken - in eerste instantie - altijd ontradend. In dit geval heeft het Rusland er niet van weerhouden Oekraïne binnen te vallen.  Wij zijn begonnen met een eerste pakket sancties, met de boodschap dat wij geleidelijk zouden evolueren naar gelang van het agressieniveau. Wat er vandaag gebeurt, gaat alle begrip te boven - niet dat het vroeger aanvaardbaar was geweest of zo. Wij pleiten - in ieder geval in België - voor een pakket sancties dat absoluut massaal en doortastend is, niet om Vladimir Poetin te weerhouden van wat hij momenteel aan het doen is, maar om hem te tonen dat Europa de druk niet zal laten verslappen en zich zal blijven inzetten voor de Oekraïners.

Een Europa dat de druk niet zal laten verslappen, maar - laten we dat niet vergeten - Oekraïne is geen lid van de NAVO en dus zullen noch België noch de bondgenoten met manschappen en wapens ingrijpen op Oekraïens grondgebied, dus zijn we niet aan het huilen om het lot van een bevolking, terwijl we ze wel aan haar lot overlaten?

Ik denk dat we de bevolking helemaal niet aan haar lot overlaten. In de eerste plaats omdat wij tot dusverre de diplomatieke contacten hebben verveelvoudigd om te trachten escalatie te voorkomen. Het is waar dat naarmate de tijd vordert, we zien dat deze contacten en deze diplomatieke kanalen zich sluiten. Maar zij moeten open blijven, omdat een conflict alleen door dialoog kan worden opgelost. Ik heb weinig hoop dat deze dialoog door Vladimir Poetin serieus op gang zal worden gebracht. Wij verlenen Oekraïne ook een hele reeks financiële en andere steunmaatregelen, afhankelijk van hun vragen en van de verzoeken waarop wij kunnen ingaan.

***

Op het grondgebied van Oekraïne wonen momenteel ongeveer 233 Belgen en hun gezinnen. We kunnen ons hun bezorgdheid amper voorstellen. Hoe kunnen we deze Belgen ter plaatse helpen? Hoe kan een eventuele spoedrepatriëring worden georganiseerd? Is dat mogelijk?

Het eerste wat we nu doen is contact houden. Ervoor zorgen dat we alle contactgegevens hebben, want in dit soort noodsituaties zijn er helaas nog steeds mensen die zich niet meteen melden. Ten tweede zorgen wij ervoor dat wij niet alleen contact met hen houden, maar hen ook advies geven om voorzichtig te zijn. In dit stadium vragen wij - gezien de evolutie van de situatie - de Belgen om thuis te blijven, om zichzelf te beschermen.

Dus ze vluchten niet mee met de bevolking?

Niets zegt dat zij al dan niet aan deze uittocht deelnemen, maar wij zien hoe alles geblokkeerd is en hoe de situatie op het ogenblik helemaal niet veilig is. We zullen mettertijd zien hoe de zaken evolueren, hoe het met de bevolking in het algemeen en ook met de Belgische bevolking gaat. Het is belangrijk te weten dat onze ambassade nog steeds open is, het essentiële personeel staat nog steeds ten dienste van de Belgen en ik vind dat dit moet worden benadrukt.

De luchtverbindingen zijn afgesneden, een Belgisch legervliegtuig of een Belgisch burgervliegtuig sturen om die Belgen op Oekraïens grondgebied op te pikken is uitgesloten?

Op dit moment overwegen wij dat helemaal niet. Zoals u zelf zegt, is het luchtruim gesloten, zodat er geen mogelijkheid is om op een veilige manier vluchten te organiseren. U weet dat wanneer wij landgenoten opsporen, wij er ook voor zorgen dat dit zo veilig mogelijk gebeurt.