NAVO-ministeriële in Riga: conclusies (dag 1)

Vice-eersteminister en minister van Buitenlandse Zaken, Sophie Wilmès, is in Riga (Letland) voor een bijeenkomst van de ministers van Buitenlandse Zaken van de NAVO. Dit politiek overleg tussen de Geallieerden is van essentieel belang gezien de recente inzet van Russische troepen nabij de grenzen van Oekraïne, maar ook gezien de huidige situatie in Belarus, waar het Loekasjenko-regime migratie gebruikt als een instrument om druk uit te oefenen op de Europese Unie. Ook de ontwikkeling van het Strategisch Concept van de NAVO zal vandaag op de agenda staan. De kwestie van de ontwapening en non-proliferatie zal ook worden besproken. De ministers zullen de gelegenheid nemen om ook terug te blikken op de terugtrekking van de troepen uit Afghanistan om lessen te trekken voor de toekomst.

Werkvergadering op dinsdag 30 november

Tijdens de eerste werkvergadering hebben de ministers de situatie aan de grens met Oekraïne uitvoerig besproken. De recente en ongewone inzet van Russische troepen roept veel vragen op. België deelt deze bezorgdheid. Ons land blijft pleiten voor het behouden van de "dual approach" ten aanzien van Rusland, in de overtuiging dat een politieke dialoog met Moskou van essentieel belang blijft om de bedoelingen van Moskou te verduidelijken, maar ook om op te roepen tot de-escalatie in de regio. "De NAVO-leden zijn verenigd, wij behouden onze defensie- en afschrikkingscapaciteit, maar de dialoog moet ook open blijven", aldus vice-eersteminister Sophie Wilmès.

Wat Belarus betreft, herhaalde België zijn volledige steun aan de Europese landen in de frontlinie, en veroordeelde het nogmaals krachtig de onaanvaardbare en misdadige houding van het Loekasjenko-regime. Deze hybride aanval is in de eerste plaats gericht tegen de EU en de vicepremier was dan ook verheugd over de reactie van de EU op deze situatie, met name via nieuwe sancties. Deze gebeurtenis pleit voor een versterking van het overleg en de samenwerking tussen de EU en de NAVO.

Op het gebied van wapenbeheersing, ontwapening en non-proliferatie meent België dat de NAVO een volwaardige rol te spelen heeft bij het nastreven van deze doelstellingen en zou het graag zien dat deze rol in het volgende "Strategisch Concept" wordt versterkt. Voorts is ons land ingenomen met het interne NAVO-overleg over deze onderwerpen.

Het Strategisch Concept

De ministers van Buitenlandse Zaken van de NAVO zullen vanavond bijeenkomen om de toekomst van de NAVO te bespreken in het kader van het "Strategisch Concept", dat centraal staat bij de uitvoering van NAVO 2030. De vorige routekaart dateert van 2010. Secretaris-generaal Stoltenberg heeft een kadernota ingediend die als uitgangspunt zal dienen voor de Top van Madrid in juni 2022. Voor België is het belangrijk om de grote lijnen van het "Strategisch Concept" van 2010 te behouden, met name door de kerntaken van het bondgenootschap - zoals de verdediging van de Euro-Atlantische ruimte - in stand te houden. Maar het is duidelijk dat een actualisering nodig is om beter rekening te houden met nieuwe dreigingen en uitdagingen, zoals de opkomst van China, de klimaatverandering en de opkomst van nieuwe technologieën. "Tijdens de discussie ben ik van plan het belang van een sterke, volledig capabele Europese defensie te benadrukken. We zijn ervan overtuigd dat wanneer één deel van de Alliantie sterker wordt, dit in het voordeel van alle geallieerden is. De steun voor de opbouw van dit defensie-Europa moet in het "strategisch concept" worden verankerd. Daarnaast spreekt het voor zich dat we alles te winnen hebben bij een nauwere samenwerking tussen de EU en de NAVO op operationeel gebied”, aldus Sophie Wilmès.

Bilaterale ontmoetingen

In de marge van de werkvergaderingen van de NAVO heeft de vicepremier een bilaterale ontmoeting gehad met twee ambtgenoten: mevrouw Mélanie Joly, minister van Buitenlandse Zaken van Canada, en mevrouw Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir, minister van Buitenlandse Zaken van IJsland. Tijdens deze ontmoetingen heeft zij kunnen vaststellen dat België, Canada en IJsland een gemeenschappelijke visie hebben op het belang van multilateralisme. Als minister van Buitenlandse Handel heeft Sophie Wilmès ook de gelegenheid gehad om te spreken over sociaal-economische kwesties in verband met de relance na de COVID-crisis en over de uitmuntendheid van onze bedrijven op verschillende gebieden, zoals energie.