Informele Raad van de Ministers van Europese Zaken van 17 mei: conclusies

Vandaag, maandag 17 mei, zijn vice-eersteminister en minister van Europese Zaken Sophie Wilmès en haar collega-ministers op uitnodiging van het Portugese voorzitterschap bijeen gekomen in Coimbra, Portugal, voor een informele Raad Europese Zaken. De ontmoeting stond in het teken van de Toekomst, met de eerste meeting van de “Ministers voor de Toekomst” over de strategische autonomie en de weerbaarheid van de Europese Unie. In de marge van de Informele Raad vond een Conferentie over de Rechtsstaat plaats.

Ministers voor de Toekomst

Tijdens de informele bijeenkomst van de Raad Europese Zaken is het EU Foresight Network (dat strategische planning integreert in de EU-beleidsvorming) gelanceerd op ministerieel niveau, met een eerste ontmoeting van de Ministers voor de Toekomst. Zij komen vanaf nu één keer per jaar bijeen en zullen, ter ondersteuning van de Commissie, input geven over de belangrijkste uitdagingen voor de EU en hoe ermee om te gaan. In dat kader hebben ze vandaag van gedachten gewisseld over de strategische autonomie en de weerbaarheid van de EU.

Wat strategische autonomie betreft, moeten we niet streven naar protectionisme, aldus minister Wilmès. “We moeten ambitieus zijn en – via de groene en digitale transitie van de EU – de basisfilosofie van Europa herontdekken, namelijk onze middelen – die complementair zijn – te bundelen, waardoor onze integratie zal versterken en onze belangen naar mekaar toegroeien. Daarnaast moeten onze fundamentele waarden en het respect voor de rechtsstaat ook een strategische investering worden."

Ons vermogen om onze autonomie te ontwikkelen, zal ook afhangen van onze efficiëntie, aldus Sophie Wilmès. “Onze interne procedures, de manier waarop we beslissingen nemen en de tools die we inzetten, moeten onze internationale strategie beter dienen.”

Tijdens haar hele geschiedenis heeft de EU zich weerbaar getoond toen ze geconfronteerd werd met crisissen, en dat geldt ook voor de covidcrisis. Toch moeten we lessen trekken, aldus minister Wilmès, ook uit wat er tijdens de eerste golf is gebeurd. “We moeten naar onszelf kijken en de ambitie hebben om méér te kunnen doen, sneller te zijn, gecoördineerder op te treden en onze krachten te bundelen. De sleutel tot succes zit in onze eenheid en solidariteit.”

Rechtsstaat

In de aanloop naar de Informele Raad nam vicepremier Wilmès trouwens ook deel aan een Conferentie over de Rechtsstaat, georganiseerd door het Portugese voorzitterschap. Het objectief was een stand van zaken op te maken over de acties die doorheen de EU zijn ondernomen om de rechtsstaat te promoten en nieuwe pistes voor te stellen. België juicht dit initiatief toe, in de overtuiging dat het respect voor de rechtsstaat en de Europese kernwaarden een absolute prioriteit is voor ons land en de hele EU, en nooit in vraag kan worden gesteld. België zal deze essentiële waarden dan ook uit alle macht en met alle mogelijke middelen verdedigen.