België waarschuwt voor achteruitgang van mensenrechten en vrijheden in Afghanistan

Eén jaar nadat de Taliban met geweld de macht hebben gegrepen in Afghanistan, ziet België een duidelijke achteruitgang van de mensenrechten en fundamentele vrijheden. Vrouwen en meisjes worden beetje bij beetje uit het openbaar leven geweerd, de rechten van minderheden worden niet gerespecteerd, net zomin als de vrijheid van mening en meningsuiting. Aanvallen op pers en de media, en willekeurige opsluiting van journalisten bevestigen deze achteruitgang die extra zorgen baart aangezien ze gepaard gaat met een degradatie van de economische en humanitaire situatie in het land.

De beslissingen van de Taliban inzake rechten van vrouwen en meisjes illustreren een flagrante achteruitgang. Zoals een nieuw VN-rapport opmerkt, vormt de uitholling van de rechten van de vrouw een van de meest markante evoluties inzake de mensenrechten van het afgelopen jaar.

“Vrouwen en meisje worden geleidelijk uitgegomd uit het openbare leven door een veelvoud aan maatregelen”, stelt minister van Buitenlandse Zaken Hadja Lahbib vast, “maatregelen zoals : het weigeren van toegang tot middelbare scholen, het opschorten van lessen, het ontnemen van toegang tot werkgelegenheid, onmogelijkheid om deel te nemen aan het politieke of openbare leven, en beperkingen inzake hun vrijheid van beweging, vereniging en meningsuiting, het opleggen van de hijab of de boerka, en de verplichting voor vrouwen om zich te laten vergezellen van een mannelijke begeleider (man of jongen) bij verplaatsingen, bezoeken of andere openbare activiteiten. De forse toename inzake kindhuwelijken en gedwongen huwelijken, die ter plaatse werd vastgesteld, zal verwoestende gevolgen hebben voor de komende generaties. Al deze beslissingen gaan regelrecht in tegen de beloften die de Taliban bij hun machtsovername hebben gemaakt en staan elke mogelijkheid om de betrekkingen met hun regime te hervatten in de weg.”

De Europese Unie heeft van meet af een duidelijke benchmarks vooropgesteld voor verdere samenwerking met het talibanregime. Deze zijn gebaseerd op vijf criteria: het niet dienen als uitvalsbasis voor terrorisme, eerbied voor de mensenrechten (in het bijzonder de rechten van de vrouw, de rechtsstaat en de persvrijheid), het aanstellen van een inclusieve en representatieve overgangsregering, vrije toegang voor humanitaire hulp en ten slotte het verlenen van vrij vertrek aan buitenlanders en Afghanen die gevaar lopen en het land wensen te verlaten.

Een uitbreiding van de samenwerking van de internationale gemeenschap met de interimregering van de Taliban blijft ongewijzigd verbonden aan positieve maatregelen inzake voornoemde criteria. Op dit ogenblik is er bijna geen vooruitgang geboekt. Bovendien is het verontrustend dat het Taliban-regime nauwe banden blijft onderhouden met Al Qaeda. 21 jaar na de gezamenlijke geallieerde operatie, mogen we niet blind blijven voor de situatie van de Afghaanse bevolking.

Wat doet België ?

Op internationaal vlak spant ons land zich in om Afghanistan hoog op de internationale agenda te houden, o.a. in de Mensenrechtenraad.

België blijft steun blijven verlenen aan Afghaanse bevolking, het Afghaanse maatschappelijk middenveld en mensenrechtenverdedigers. Naast humanitaire hulp verleent België rechtstreekse steun aan initiatieven ter bescherming van de mensenrechten en de fundamentele vrijheden.

Minister Lahbib: "Sinds december 2021 steunt België meerdere beschermingscentra voor vrouwelijke mensenrechtenverdedigers in Afghanistan, via een bijdrage van 400.000 euro. Deze centra richten zich op de opvang van vrouwelijke mensenrechtenverdedigers die gevaar lopen en bieden hen bescherming en psychologische bijstand aan. België draagt ook bij aan een project ter ondersteuning van de Afghaanse media dat voorziet in de versterking van een netwerk van correspondenten en mediaconsortia. Een Belgisch mediaconcern zal worden geïdentificeerd als partner voor de opleiding van Afghaanse journalisten en voor het de verspreiding van in Afghanistan gemaakte verslaggeving.”

België zal alle beschikbare instrumenten van buitenlands beleid blijven aanwenden opdat de mensenrechten van de Afghaanse bevolking een prioriteit blijven.